Kaç mm cam kullanılmalı?
60cm |
90cm |
120cm |
150cm |
180cm |
210cm |
245cm |
|
40cm |
6mm |
6mm |
6mm |
6mm |
6mm |
6mm |
6mm |
45cm |
6mm |
6mm |
6mm |
6mm |
6mm |
6mm |
6mm |
50cm |
6mm |
6mm |
9mm |
9mm |
9mm |
9mm |
9mm |
60cm |
6mm |
9mm |
9mm |
9mm |
9mm |
9mm |
9mm |
70cm |
9mm |
12mm |
12mm |
12mm |
12mm |
12mm |
12mm |
75cm |
9mm |
12mm |
12mm |
12mm |
12mm |
16mm |
16mm |
85cm |
12mm |
12mm |
16mm |
16mm |
16mm |
16mm |
16mm |
90cm |
12mm |
12mm |
16mm |
16mm |
16mm |
20mm |
20mm |
En fazla sorulan sorulardan biridir; akvaryum yapacağım veya yaptıracağım, kaç mm
cam kullanmalıyım? Warren Stillwell'in Yeni Zelanda Akvaryum Grubunda kullandığı
tablo bize bu konuda referans olacaktır. Örneğin 120 cm uzunluğunda 60 cm yüksekliğinde
bir akvaryum istiyoruz. Hemen tabloya bakıyor, 9mm ve 12mm değerlerini görüyoruz, alt
sınır ve üst sınır olarak bu iki değer verilmiş. Altlarında yazan sayılar güvenlik
faktörleri, yani verdiğimiz örnekte güvenlik faktörü 9 mm için 2.05, 12 mm için
3.45 verilmiş. Yapılacak en büyük hata bizim 9 mm camda güvenliğe gerek yok vs.
deyip 9mm yi 2.05'e bölmek. Bu durumda bırakın depremi, darbeyi; suyu akvaryuma
dolduruken olan azcık fazla basınçta bile cam patlar. O yüzden kesinlikle alt sınırın
altına inmeyin, üst sınırın da üzerine gereksiz maliyet yaratmamak için çıkmayın.
Güvenlik faktörü: Uygulanabilecek En Fazla Yük / İzin Verilen Yük'dür
Dediğim gibi burada yapılacak en büyük yanlışlardan biri, güvenlik faktörünü
çarpma bölme işlemlerine sokmaktır. Onlar sadece gösterme ve karşılaştırma içindir.
Güvenlik faktörü hakkında bir küçük not; güvenlik faktörünün denkleminden
görülebileceği gibi güvenlik faktörü cam kalınlığı ile doğru orantlı
değildir, sadece cam kalınlığına da bağlı değildir. Cam kalınlığı iki katına
çıkınca güvenlik faktörü artar ama iki katına çıkmaz.
Kısacası gördüğünüz gibi cam kalınlığının seçimi bu tabloyla çok kolay; bakıyoruz,
istediğimiz boy ve yüksekliği seçiyor cam kalınlığımızı buluyoruz.
Peki ya uzunluklarımızdan biri tabloda bulunmuyorsa?
Örneğin 100 cm boyunda, 40 cm yüksekliğinde bir akvaryum yapılacak. Tabloda 100 cm
bulunmadığından 100'ün bir üst değeri olan 120'yi seçiyoruz. Zaten 40cm tabloda
olduğundan görüyoruz ki tek sonuç 6 mm.
Peki istediğimiz iki değer de tabloda yoksa ne yapacağız?
Örneğin 100 cm uzunluğunda 65 cm yüksekliğinde bir akvaryum istiyoruz. Tabloya
bakıyoruz 100 yok, yine bir üzeri olan 120 cm'i alıyoruz. 65cm de yok, tablodaki bir
üzeri olan 70cm'i alıyoruz. 12 mm alt değer, 16 mm üst değeri buluyoruz. Ancak biz
zaten 100'ü 120 cm, 65'i de 70cm aldığımız için bu çıkan değerlerde alt sınırı
seçmemiz bizim için fazlasıyla yeterli olacak, güvenlik faktörü de bulduğunuz
kısımdaki alt sınırdan büyük, üst sınırdan küçük olacaktır. 9mm - 16mm - 20
mmlik camlar bulunmamakta, cam kalınlıkları 4-5-6-8-10-12-15-19 mm olarak
satılmaktadır.
Cam da dahil çoğu maddenin işlenişi, yapısı vb. nedenlerle birbirleriyle aynı
davranışları göstermemesi, camlarda oluşabilecek iç stresler, dayanıklılığı düşük,
kalitesiz camlar ve diğer tüm nedenlerden dolayı olabilecek kazalardan, patlamalardan
ne yazar, ne akvaryum.com ne de yazısında belirttiği üzere Warren Stillwell hiç bir
şekilde sorumlu tutulamaz.
Yazan: Refet Ali YALÇIN